Siouxland Public Media News: Oromo

Oromo News 11/17/20

Deparmantiin mana Fayyaa Iowa se’aati 24 keessati namni haarawa sababa covid-19 kan due nama 35 yoo tau haarawa kan qabame mmoo 3,500 dha. Dabalataanis namni baayen hospitaala galee jira.

Akka oduu conference guyyaa har’aati, Governor Kim Reynolds jetetti haali dhukubicha yoo kan hin jijjiiramini virus toohachuudhaf seera dabalataa akka murteessan himan.

Akka isiin jetteti dhukkubsattooni hospitaala keessa jiran akka dhukubni kun jalqabe irraa baaye akka guddate jiru himan.

Oromo News 11/16/20

Governor Kim Reynolds guyyaa har’aa se’aati 6: 05 irraa waa’e Covid-19 jiraattota Iowa dhaan live dhaan kan ibsu ta’a. oduu biro isaati baate akka jettuti beeysisni kunis akka Covid-19 toohatamuuf tarkaanfi fudhatamuufi Waa’e jiraattota Iowa virus ufirraa eegan barachuudhaf kan godhu ta’a.

Oromo News 11/13/20

Nebraska keessati, Gov. Pete Ricketts oduun guyyaa har’aa irrati akkajehetti seera haarawa fi seera  fayya wan irraa dhoogaman karorra dhukubsattoota Covid-19 dhaaf baase dhukubsatoota siree hospitaala jiran parsantii 25% fi san ol ta’aniif.

Governor Iowa dhukkubni corona virus akka olgudataa deemu jiru arguun ummani baadiya jiran akka eegumsa guddaa ufii godhan yaamicha godhan.

Se’aati 24 keessati namni 30 kan due yoo tau kan haarawa qabame ammo 4,500 dha.

Akka oduu conference torbaan kana yeroo lamaffaaf, Kim Reynolds akka jetteti test kit 360,000 Utah company irraa Test Iowa dhaaf bituu akka karoora qabdu himan.

Kun Kanaan osoo jiru, bordiin fayyaa Iowa akka state guututi akka maskii irrati haga barumsi kennamu filate.

Gov. Reynolds akka jeteeti haguugin fuula kan dirqamsiisudha miti jette.

Oromo News 11/11/20

Oduun White House kan corona virus akka gabaaseti state Iowa akka biyyati guututi torbaan tarte keessa baaye gudachuun sadaffaa irra akka jirtu himan.

Iowa keessati namni haarawa qabame nama kuma 100 keessa 621 dha, kunis average biyyati guutu waliin yoolalame harka kuma 100 keessa kan qabamu 209 dha.

Gabaasni akka mullisutti Iowa nama haarawa qabame baayen akka jiru himan. Kunis zone diima keessa isii galcheera.

Counties guutu keessa parcantii 96 keessati dhukkubni baaye babalachu jira.

Oromo News 11/10/20

Governor Iowa Kim Reynolds akka jetteti state guututi dhukubni Covid-19 akka malee akka baayatu jiru himan.

Akka oduu conference har’aati, babaliina dhukkuba kanaa hir’isuuf bakka ummani wal gahutti haguugi fuula akka godhatamu ajajde. Akkasumas emergency mana fayyaa guyyaa 30 dhaaf itti dabalte.

Oromo News 11/06/20

Dubattuun Deparmantii mana fayya Iowa Amy McCoy guyyaa har’aa hojii isii gad dhiiste jirti.

McCoy akka dhukkubni Covid-19 jalqabe irraa haasaha kan keesumeesu jalqabe seera baaste kan walqunnamsiistu turte.

Isiinis dubbi hima kan taate July keesa erga direktarri Polly Carver-kimm haasawa dheera godhani gad dhiise booda. Carver-Kimm dalagaa isii dhiisudhaf jara kasaste. Akkasumas Carve-Kim akka jetteti giddiidhan ala baate oduu gaazexaasaf himamuuf hedu gad baate akka akkas gootu dirqamsiisan. Kissiin isiis ittuma fufu jira.

Oromo News 11/05/20

Governor Iowa kim Reynols dhukuba corona virus kan state keessati dabalaa dhufe hir’isuudhaaf akka tarkaanfi fudhatan media irrati haasawa jalqabuu karoora baafatani jiru, garuu ajaja kamuu kan qabneedha yookin seera haarawa kan hin murteesineedha.

Reynolds akka jetteti repuplikaani hin jafachuun baayinni jiraattota Iowa haguugi fuula akka hin godhaneefi seera bakka daldala irra kaahame akka kaafamu kan dangeeran tauu mullisa.

Oromo News 11/04/20

Kutaan Iowa kessatti akka dhukubni Covid-19 jalqabame booda yeroo jalqabaati guyaa har’aa seaati 24 keessati namni baaye qabamu himame, waliigalatti namni haarawa qabame 2800  yoo tau haarawa kan duemmoo 26 dha. Woodbury County keessati namni nama tokko kan due dabalatee waliggalati kan duemmoo 95 dha.

Woodbury County keessati namni bultiin 14 keessati kan qoratame parsantii 20% gaheera, akka state himuu jalqabeera baaye ol guddatee jira.

Oromo News 11/03/20

Filannoon guyyaa dhumaatif biyyaa hunda keessati banamee jira. Jiraattoni Iowa jalqabumaan nama million tokko tilmaamamu filatee ture. Bakkeen filannoo guyyaa seaati 7.a.m irraa bakka 1,200 kan baname yoo tau kan cufamu ammo 9 p.m dha. Secretary state kan office akka gabaasetti jiraattoni Iowa million 2 taruu filannoodhaf galmaahani turan, fi qixxee ol ammo filanno kan filataniidha.

Oromo News 11/02/20

Aanan mana fayyaa Sioux land akka jedhetti Woodbury County keessati dhukkubni Covid-19 akka maletti baayata akka jiru gabaasan. Akkasumas namni hospitaala galus baayachu jira. Manni fayyaa Sioux City lama dhukkubsattoota Covid-19 nama 84 yaalu jira. Guyyaa jimaata nama 71 ture.

Manni fayya Unity-Point St. Luke’s morkiiwan medical fasiliiti “baaye murteessafi kan dandaffiiti. Virus kana dhaabudhaf namni hunduu waan danda’an hundaa gochuu jiran.”

Oromo News 10/29/20

Galmeen grim kan state South Dakota dhaa Covid-19 hallan akkuma guddataa dhufaa jirutti. Guyyaa tokko keessati namni haarawa du’e kan galmaahe nama 19 dha.

Kanaan dura, balaan du’aa baaye ji’a kana keessati guyya tokkoti namni due nama 14 qofa ture.  Namni haarawa qabames 1,000 ol dha.

South Dakotan State ammati halaa badda keessa jirtii sababa Corona virus namni qabamu, hospitaala nama seenu yaado keessa jirtuudha fi namni waliigalatti qabame 100,000 Country keessati,akkaata Data New York Times ibsetti.

Jiraattoni Iowa kan duraa caala sababa Covid-19 hospitaalatti akka galan gabaafame. Lakkoofsi amma jiru,akka gabaasa Website state irrati nama 596, Facilities lama kan Sioux city keessaa nama 75 dabalatee. Akka biyyatiiti waliigalatti namni hospitaala jiru parsantii 30% oliin guddate jira.

Seati 24 darban keessati namni haarawni due 22 dha, namni 1800 ol ammo haarawa qabamanii jiru.

U.S senate Democratic Candidate kan taate Theresa Greenfield eraga hojattoota isii keessa namni tokko dhukubichan qabaman booda qohpii isii dhaabde jirti.

Oromo News 10/26/20

Lakkoofsi nama hospitaala gala jiru sababa Covid-19 State Siouxland sadiin keessattu baaye guddataa dhufee jira.

Lakkoofsi jiraattota Iowa kana sababa Covid-19 hospitaala galan guyyaa wiyxata kara nama 561 olguddatee jira, facilitis lama kan Sioux City’s dabalatee.

Iowa keessati guyyaa wiyxata namni haarawa qabame 677 dha. Nama 60 Woodbury County dabalatee. Mana fayyaa Sioux land akka jedhetti Woodbury County keessati namni tokko akka dabalataan due hime waliigalatti namni due 97 dha, namni due kunis nama umrii 18-40 dha.

Oromo News 10/23/20

Guyyaa kaleessa nama haarawa Covid-19 qabame US keessati 70,000 kunis jia sadihii as ka akkanati hin mulanne ture, akkasumas namni hospitaala galuu gudachu jira. Guyyaa kamsaas akka July 24 asiitii namni bayani kan qabame sadarkaa waliigala afraffaa irra jira, akkaata gabaasa John Hopkins University nama 71,671 dha.

Oromo News 10/22/20

State Iowa guyyaa har’aa dabalataan sababa Covid-19 namni 15 du’uu gabaasan, nama tokko Woodbury County keessa kajiru dabalatee, waliigalatti nama 90 gaheera.

Waliigalatti namni dabalataan har’aa qabame akka state guututi nama 1,400 dha jedhan.

Ogeessi fayyaa akka gabaaseti namni 530 hospitaala Iowa keessati sababa corona virus yaalamu jira, guyyaa harbaa namni hospitaala jira kara 535 guddatee jira.

Mani fayyaa Siouxland akka jedhetti hospitaali lama keessati nama 70 Covid-19 qabaman yaalamu jira.

Oromo News 10/20/20

Namni corona virus qabamu Iowa keessati akkuma guddataa deemu jira. Iowa guyyaan sababa Covid-19 nama due baaye gabaaste jirti. Guyyaa har’aa namni sababa corana virus due 31 yoo tau waliigalatti haarawa kan qabame ammo 1,276 dha. State namni waliigalatti due 1,579 dha. Akka gabaasa website corona virus guyyaa har’aa namni corona virus qabame 646 dha.

Lakkoofsi nama hojii dhabdummaa guutate erga sababa corona virus rakkoon baayen irra gahe booda gad xiqqaachu jalqabe. September keessa 4.7% gad xiqqaate erga jia shan keessati.

Biroon hojattoota Iowa akka jedhetti namni hojii dhabdummaa guutatu August as persanti 6% xiqqaate jira. hoji dhabdooni U.S September keessa 7.9% ture.

  State Nebraska keessati jia May keessa kan ture irraa namni virus kanaan qabamu akka harka 40% guddate yoo tau sababa Kanaan hospitaalonni baaye seeran qaraa jaraati akka deebian himan. Nebraska guyyaa tokko keessati namni haarawa 1000 ol guyyaa tokkoti kan qabame yoo tau kan duemmoo 5 dha.

Governor Ricketts akka jedhetti bilisummaaa namaatif jecha seera kana deebisun akka itti ulfaate hime. Garuu dandeetti hospitaal eegani turuun bareeda.

Iowa keessasti guyyaa tokko namni covid-19 qabame 1,400 dha, nama 90 Woodbury County keessa dabalatee. Manni fayyaa Siouxland namni tokko dabalataan Woodbury County keesatti akka due gabaasan. Isinis dubarti umeiin deemte takka, waliigalati akka dhukkubni jalqabe namni due 82 gaheera.

namni hospitaala galulle akkasuma dabalaa deemu jira sakka kaahametti namni amma hosptaala jiru 482 dha, 64 hospitaala Sioux City keessati kan argamaniidha.

Sababa Covid-19 namni hospitaala galu Iowa keessati guyyaan akkuma dabalaa deemu jira.

Akka biyyati guututi namni hospitaala galee jiru 473 dha, namni 63 kan hospitaala Sioux City keessa jiru dabalatee.

President fi CEO kan UnityOint fayyaa akka jedhetti torbaan lammaa isaati dhukkubsattota baaye akka jiru dubate, akka mana barumsaa baname irraa. Dhukubichi doktoraataf, narsiidhanii fi hojattoota achi keessatif baaye ulfaate jedhan, garuu August qixxee keesa namni lama qofa yaalun iraftii xiqqo argatanii turan.

Seaati 24 keessati Jiraattoni Iowa sababa Covid-19 namni 17 du’uu gabaasan.waliigalatti virus Kanaan kan qabame ammo nama 600 dha.

Hanga dhukubni kun jalqabame namni waliigalatti due 1,485 gaheera kana keesa parsantin 50% long term facilities Iowa keessa kan jiraataniidha. Yeroo ammaati long-term facility keessa namni 58 kan jiruu dha, nama 13 kan Sioux land keessa jiru dabalatee.

Namoota dhukkuba Kanaan qabaman 463 hospitaala kan jiran yoo tau kankeessa namni 69 Sioux City hospitaala lama keessa kan argamaniidha.

Sababa Covid-19 namni 3 dabalataan Woodbury County keessati du’uu gabaasan. Manni fayyaa Sioux land akka gabaaseti namootin duan kunis nama umrii 61-80 jidduu jiranii fi nama umriin deemedha. Woodbury County keessati hanga dhukkubni kun jalqabe irraa namni waliigalatti due 81 gaheera.

Akka gabaasa deparmantii mana fayyaa Iowa tti namni waliigalatti Corona virus Iowa keessati qabame 100,000 ol taree jira. harki qixxee ol fayyee jiras. Guyyaa har’aamo namni haarawa qabame 400 yoo tau waliigalatti namni duemmoo 1,472 gaheera.

Manni fayyaa Sioux land akka gabaasetti sababa Covid-19 namni lama Woodbury County keessati akka due gabaasan waliigalatti namni due 78.

Guyyaa har’a namni 14 dabalataan Iowa keessati kan due yoo tau namni 1,200 kan haarawa qabameedha.

Lakkoofsa nama Kan hospitala Iowa keessa jiranis guyyaa har’aa ol guddatee jira. Akka state guututi dhukubsattoota Covid-19 461 jira, nama 72 Woodbury jiru dabalatee. Kunis sadarkaa kale gabaafame dabalateeti.

Aanan mana barumsa Sioux City namni Covid-19 kan qabame akka xiqqaata jiru gabaasa bira himan.

  Iowa keessati, dhukubsattoota 449 mana fayyaa Sioux land keessati namni 72 hospitaala Sioux City lama keessati yaali argachu jirani. September jidduu keesati nama 31 ture. Manni fayyaa Siouxland Woodbury County keessati namni lama dabalataan du’uu gabaasan waliigalatti namni due 76 gaheera. Namni haarawa qabame ammo 100 oltu jira.

Nebraska keessatis yeoo hundaa dhukubsattoota baaye dabalu jiru, 288 tiin, Ogeesonni gariin kan state keessa jiran dhukuba surge barbaachisu akka hojatan himan. Siren parsantii 30% kan jiru yoo tau 22% ICU keessa jira.  

Governor Iowa Kim Reynolds Iowa keessati namni baaye dhukkubaan akka qabanii fi hospiitala akka galan himte, garuu ogeesonni haala kana toohachuuf gargaasa dabalataa akka hin barbaane gabaaste.

Harba ganama kana hospitaala keessa nama virus Kanaan qabame 444 yaala godhameefi jira, seaati 24 darban kana keessati  namni haarawa qabame 919 yoo tau kan duemmoo 15 dha.

  Se’aati 24 keessati sababa Covid-19 Iowa keessati namni 11 dabalataan du’an. Akka gabaasa Deparmantii ana fayya Iowa tti namni haarawa qabame 500 ol dha. manni fayyaa Sioux land Woodbury County keessati namni lama du’uu gabaasan akkasuman name qabames baayedha. 

Akka dhukkubni jalqabe nama 73 ka da’e yoo ta’u, namni qabame ammo 6,000 ol dha Woodbury County keessati. Namni dua laaman nama dhiira umrii 80 fi dhiira biraa umri 61-80 jiddu jiruudha. Namni qabame parsantii 15% tare jira kunis barumsa kan online deebisuudha.

Aana mana barumsaa Sioux City akka gabaasaniiti barattoota fi barsiisoni Covid-19 qabaman akka xiqqaa jiru himan.

Torbaan darbee nama 32 qabame; torbaan kana nama 26 qabame. Barattoota irra hojattota baayata.

Mana barumsaa Leeds Elementary haala daddafinsaan cufamuun gara online irrati deebie jira. Torbaan darbee class 5 ture.

Aanan schoola guyyaa jum’aa hundaa gabaasa haarawa kangabasanii dha akkasumas waliigalatti mana fayyaa Siouxland waliin malatteesani jiru.

Lakkoofsi nama corona virus qabame Iowa keesati guyyaa darbe keessa 1,000 kan guddate yootau 18 ammoo duaniiru.

State nis nama qabamu dabalaa dhufes namni hospitaala galus akkasumati dabalaa akka dhufe gabaasan. Ammati namni hospitaala jiru nama 390 dha. Nama 63 hospitaala Sioux City keessa kan jiran dabalate. Kunis guyya tokkoti nama 8 dabalatee. Woodbury County keessati namni haarawa due 1 yoo tau waliigalatti namni due 68 dha akkasumas guyyaa har’aa nama haarawa 41 akka qabame gabaasaniiru. Woodbury County guyaa 14 keessati parsantii 15% geeterti.